Trajectcontroles: doeltreffend, maar...

Het principe van een trajectcontrole is het detecteren van nummerplaten tussen twee ANPR-camera's om zo de snelheid van het voertuig te bepalen op basis van de reistijd. Als deze de snelheidslimiet plus de technische tolerantie overschrijdt, zal het systeem automatisch de snelheidsovertreding melden. De lokale of federale politie kan dan een boete sturen naar de eigenaar van het voertuig. Dit is bijzonder effectief en bestuurders weten dit, waardoor ze voorzichtiger zijn in de betreffende zones. Om goed te kunnen functioneren, moeten deze trajectcontroles verbonden zijn met de database van Belgische kentekenplaten die de verbalisering vergemakkelijkt. Voor buitenlandse bestuurders is een extra stap nodig om hun identiteit te achterhalen, via een aanvraag aan het EUCARIS-systeem. Deze actie is zelfs geautomatiseerd met de buurlanden en vrijwel alle landen van de Europese Unie (behalve Denemarken) in het kader van de Europese richtlijn 2015/413. België kan ook bilaterale overeenkomsten sluiten voor informatie-uitwisseling met landen buiten de EU.

Bijna overal

Aanvankelijk werd dit type radar in België geïnstalleerd op bepaalde autosnelwegtrajecten, zoals in tunnels. Trajectcontroles zijn vervolgens gemeengoed geworden op de Vlaamse en later ook Waalse snelwegen, evenals in de Brusselse tunnels. Ze zijn ook te vinden op nationale en regionale wegen, en zelfs op gemeentewegen. De gebruikte ANPR-camera's moeten voldoen aan specifieke juridische criteria, net als bewakingscamera's. Trouwens, zones die door trajectcontroles worden bewaakt, worden altijd aangegeven. In Grimbergen zorgt de installatie ervan echter voor een probleem met de bescherming van de privacy. Deze slimme camera's kunnen namelijk ook voetgangers en fietsers filmen. Dit feit stelt hun gebruik binnen een gemeente of in een zone met een hoge dichtheid aan zwakke weggebruikers ter discussie. De zaak is in mei 2025 nog steeds in behandeling bij het gerecht en de stad weet dus nog niet of het haar bewakingsnetwerk wel zal kunnen gebruiken. Een aanslepende situatie die ook andere gemeenten kan blokkeren.

Verzadiging

Een ander probleem is de snelle toename van deze systemen langs onze wegen. Sinds mei 2023 zou het niet meer mogelijk zijn om nieuwe ANPR-camera's aan te sluiten op de centrale database. Hierdoor is een extra stap nodig bij de identificatie van overtreders. Bovendien valt het systeem soms uit door het te grote aantal aanvragen van de 10.000 camera's die sinds 2016 zijn geïnstalleerd, toen met het doel om terrorisme te bestrijden. Dit algemeen probleem verstoort ook de werking van de trajectcontroles voor snelheidsovertredingen. Het gevolg: bijna 60% van de politiezones in het land zou niet verbonden zijn met de centrale database. Bovendien is er een wildgroei aan lokale databases. Kortom, ook al moet je natuurlijk voorzichtig blijven in een bewaakte zone, niets garandeert of het passeren van de camera wel of niet zal leiden tot een bekeuring in geval van te enthousiast gebruik van het rechterpedaal.