De Tsjechische constructeur staat misschien niet meteen te boek als 4x4-specialist, toch kan het bogen op een lange traditie. De eerste experimenten met vierwielaandrijving begonnen al in de jaren 30 van de vorige eeuw, en in 1999 kreeg de eerste generatie van de Octavia de eer de eerste moderne Skoda te zijn die ook met vierwielaandrijving te krijgen was. Daarna vond de aandrijving ook zijn weg naar de Superb, de Yeti en vandaag de Karoq en Kodiaq.
Het hoeft niet te verbazen dat de grootste afnemers van vierwielaangedreven Skoda’s thuismarkten Duitsland en Tsjechië zijn, gevolgd door Zwitserland, Groot-Brittannië, Zweden en Oostenrijk. Ons land neemt een bescheidener aandeel voor zijn rekening. De Kodiaq voert daarbij de ranglijst aan: zowat 1 op 3 grote Skoda-SUV’s wordt aangevinkt met vierwielaandrijving. Daar zit zijn sleepvermogen tot 2,5 ton wellicht voor iets tussen…
De tekentafel
Vandaag bestrijkt Skoda’s 4x4-gamma vier modellen: de Octavia, Superb, Kodiaq en Karoq. Bij de Octavia gaat het niet alleen om de avontuurlijke Scout-versies: ook de gewone berline en Combi en zelfs de RS kunnen worden voorzien van vierwielaandrijving. Idem voor de Superb: zowel de gewone berline en break als de sportiever aangeklede Sportline-versies zijn beschikbaar met 4x4. Visueel zie je geen verschil met de gewone voorwielaandrijvers – tenzij je voor een Scout-versie gaat natuurlijk.
Onderhuids maken de Skoda-4x4’s gebruik van een bekend systeem binnen de VW-groep: de Haldex-meerschijvenkoppeling. Die is sinds de Octavia 4x4 uit 1999 intussen al aan zijn vijfde generatie toe, en werkt nog steeds volledig automatisch. De elektronica registreert tractieproblemen op de voor- of achteras en kan in milliseconden het koppel naar de andere as sturen. Omdat rijhulp zoals stabiliteits- en tractiecontrole intussen verder geëvolueerd zijn, is de vijfde generatie van de intelligente vierwielaandrijving responsiever en lichter dan vroeger.
In de praktijk is de vierwielaandrijving in alle Skoda-modellen technisch dezelfde, en doen ze in de eerste plaats een beroep op de voorwielen voor ze de achterwielen in het spel betrekken. Alleen verschilt de koppelverdeling van model tot model: zo zal de Octavia RS 4x4 meer vermogen naar de achterwielen sturen bij een sportieve rijstijl dan de Kodiaq. Ook de wielbasis, het zwaartepunt en de motor hebben een invloed op de concrete toepassing van de vierwielaandrijving, zegt Skoda.
De testbank
In het Hoge Noorden had Skoda enkele uitdagende proeven voorbereid. Om het verschil tussen voor- en vierwielaandrijving aan de tand te voelen, kregen we beide versies van de Kodiaq onder de billen geschoven. Het doel: zo snel mogelijk vertrekken vanuit stilstand… op een besneeuwde ondergrond. Meteen is het verschil merkbaar: probeert de voorwielaandrijver tevergeefs grip te zoeken, dan heeft de 4x4 de achterwielen al lang ingeschakeld om vlot uit de startblokken te schieten.
Daarna gaat het naar de bossen, voor een uitje in diepe, losse sneeuw met de Kodiaq en Karoq. Zij beschikken allebei over een specifieke off-roadmodus en een eigen sneeuwmodus. Het resultaat is opmerkelijk: de grote Kodiaq beschikt uiteraard over voldoende bodemvrijheid en een comfortabele aan- en afrijhoek, maar vooral de kleine Karoq weert zich dapper en ontpopt zich dankzij de nodige rijhulp tot een karaktervolle terreinploeteraar.
Het leukste bewaarden de Tsjechen voor het laatste: een circuit op een besneeuwde en bevroren ondergrond, met de opdracht om alle rijmodi en instellingen van het ESP te proberen. Dat betekent in de eerste plaats dat de elektronica in de gewone rijmodi het vermogen meteen toeknijpt zodra het gripverlies aan de wielen registreert, om zo de schade te beperken. Schakel je het ESP uit, dan voel je de vierwielaandrijving volop werken: na wat licht onderstuur komt de achterkant de boel ondersteunen. Echte speelvogels slagen er dan in om mooie, gecontroleerde vierwieldrifts neer te zetten.
De rekening
Een vierwielaangedreven Octavia kan je bestellen vanaf de 1.8 TSI in benzineversie (€ 30.405) of de 2.0 TDI (€ 29.670). In de Karoq is alleen de 2.0 TDI beschikbaar als 4x4, die kost dan € 32.990. De vierwielaangedreven Kodiaq is er als 1.4 TSI (€ 33.670) of als 2.0 TDI (€ 35.740). De Superb begint in vierwielaangedreven versie eveneens bij de 1.4 TSI (32.735) of bij de 2.0 TDI (€ 35.065). Reken voor de 4x4-uitvoeringen op een meerprijs van € 1.550 voor de Octavia, € 1.960 voor de Superb, en ongeveer € 1.930 voor de Kodiaq.
Het verdict
Een klassieke rijtest is ons Finse avontuur niet geworden. Daarvoor waren de omgeving en de banden niet representatief: alle testmodellen stonden bijvoorbeeld op spijkerbanden, die in ons land alleen onder strikte voorwaarden zijn toegelaten. Niet alle Belgische klanten hebben baat bij vierwielaandrijving: voor hun dagelijks gebruik volstaat de klassieke voorwielaandrijving ruimschoots. Maar wie wel voor 4x4 kiest, om bijvoorbeeld makkelijker zwaardere aanhangwagens te slepen, kan bij Skoda rekenen op een beproefd systeem, dat al vijf generaties lang zijn diensten bewijst.